Wiki - Υψομετρικοί Γράφτες - Χαράκτες
Ο υψομετρικός γραφτής ή υψομετρικός χαράκτης είναι ένα όργανο μέτρησης ύψους με υψηλή ακρίβεια. Επίσης χρησιμοποιείται σαν χαράκτης και σε συνδυασμό με ρολόι γραφτή σαν όργανο ελέγχου επιπεδοτητας και παραλληλότητας. Συνήθως χρησιμοποιούνται πάνω σε πλάκες εφαρμογής (γρανιτόπλακες). Η πλάκα εφαρμογής παρέχει μια επίπεδη επιφάνεια πάνω στην οποία μετακινούμε ελεύθερα τον υψομετρικό γραφτή. |
Πιθανές αιτίες σφαλμάτων
Όπως και στα παχύμετρα αιτίες σφαλμάτων αποτελούν:
- Σφάλμα λόγω του φαινομένου parallax.
- Σφάλμα υπερβολικής δύναμης λόγω του γεγονότος ότι ο υψομετρικός γραφτής δεν συμμορφώνεται με την αρχή Abbe.
- Σφάλμα λόγω θερμικής διαστολής λόγω διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ γραφτή και κομματιού προς μέτρηση.
- Σφάλμα λόγω στρέβλωσης της κύριας μπάρας που οδηγεί τον γράφτη. Το σφάλμα αυτό υπολογίζεται όπως παρακάτω. Όπως φαίνεται και παρακάτω η εγκατάσταση ενός χαράκτη ή κεντραριστικού ρολογιού θέλει ιδιαίτερη προσοχή καθότι μεγαλώνει η διάσταση “h” η οποία συμβάλλει σε μεγαλύτερο σφάλμα.
Παράδειγμα: Όταν η διασταση “h” είναι 150mm το σφάλμα είναι 1.5 φορές μεγαλύτερο από όταν είναι 100mm.
Όταν ο υψομετρικός γράφτης ρυθμίζεται με την βοήθεια πρότυπων πλακιδίων, αν εφαρμοστεί υπερβολική δύναμη, τότε η βάση του μπορεί να ανασηκωθεί και να μην πατάει τέλεια πάνω στην πλάκα εφαρμογής. Αυτό θα επιφέρει σφάλμα. Για ακριβείς μετρήσεις η ακίδα του γραφτή χρειάζεται μόλις που να ακουμπάει το πλακίδιο. Επιπλέον η επιφάνεια της πλάκας εφαρμογής αλλά και η βάση του υψομετρικού γραφτή πρέπει να έχει καθαριστεί πολύ προσεκτικά από σκόνη.
Χρήση υψομετρικού γραφτή
- Διατηρείστε την κυρία μπάρα ολίσθησης καθαρή από σκόνη και ακαθαρσίες.
- Η παραλληλότητα μεταξύ του γραφτή και της πλάκας εφαρμογής πρέπει να είναι 0.01mm τουλάχιστον.
- Το φαινόμενο parallax όπως και στον απλό βερνιέρο μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό σφάλμα. Όταν διαβάζουμε μια μέτρηση πάντα κοιτάμε κάθετα.
- Μετά την χρήση: Πάντα καθαρίζουμε τυχόν νερά και λάδια.
- Αποθήκευση: Αποφεύγουμε έκθεση στον ήλιο, ψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία κατά την αποθήκευση. Προστατεύουμε από την σκόνη σκεπάζοντας το όργανο με κάλυμμα ή αποθηκεύοντας το σε κουτί.